Ίσως το μεγαλύτερο μυστικό της ελληνικής κρίσης

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της γερμανικής τηλεόρασης ARD αλλά και σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal προκειμένου οι τράπεζες να αποδεχτούν το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων κατά 50%, η Ελλάδα συμφώνησε στη μετατροπή του δικαίου που διέπει τα ομόλογα αυτά από το ελληνικό στο αγγλικό.

Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και όσο το δίκαιο των ελληνικών ομολόγων παραμένει το ελληνικό, αν η Ελλάδα δεν αποφύγει την πτώχευση μπορεί να αποπληρώσει το χρέος που βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών και όχι θεσμικών δανειστών (ΔΝΤ – ΕΕ) σε δραχμές, χωρίς να έχει καμία νομική κύρωση. Οι δανειστές σε αυτήν την περίπτωση υποχρεούνται να αποδεχτούν την αποπληρωμή στο ελληνικό νόμισμα. Έτσι η Ελλάδα μπορεί πολύ απλά να τυπώσει τόσες δραχμές όσο είναι το χρέος της στους ιδιώτες και να το ξεπληρώσει.
Αντίθετα, αν το δίκαιο αλλάξει στο αγγλικό σε περίπτωση πτώχευσης η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει το σύνολο του χρέους της σε ευρώ, παρά το γεγονός ότι η ισοτιμία δραχμής – ευρώ θα κυλήσει πιθανόν κάτω από το 700/1. Κάτι τέτοιο θα σημαίνει την οριστική παράδοση της χώρας στους δανειστές της, οι οποίοι θα μπορούν να διεκδικήσουν και να επιβάλλουν νομικά στην Ελλάδα είτε την αποπληρωμή του χρέους στο ακέραιο μέσω της επιβολής επαχθών φόρων στους πολίτες είτε την κατάσχεση δημόσιας περιουσίας είτε και τα δύο ταυτόχρονα.

Η ιστορία με το δίκαιο των ελληνικών ομολόγων είναι, ίσως, το μεγαλύτερο μυστικό της ελληνικής κρίσης. Μελέτη των νομικών τμημάτων των πανεπιστημίων της Νέας Υόρκης, του Σικάγου και του Duke που καταρτίστηκε το Φεβρουάριο του 2011 αναφέρει σχετικά τα εξής: “Αν επρόκειτο για μία σειρά πτωχεύσεων κρατών της Λατινικής Αμερικής, όπως για παράδειγμα της Αργεντινής, τότε το χρέος θα ήταν σχεδόν εξ ολοκλήρου σε ξένο νόμισμα και διεπόμενο από ξένο δίκαιο, κατά κανόνα της Νέας Υόρκης ή Αγγλικό. Αλλά στην περίπτωση της Ελλάδας η συντριπτική πλειοψηφία των ομολόγων διέπεται από το ελληνικό δίκαιο και έτσι η Ελλάδα είχε ένα πραγματικό πλεονέκτημα καθώς μπορούσε να αλλάξει το δίκαιο με αποτέλεσμα να τροποποιηθούν οι όροι των συμβολαίων των ομολόγων και έτσι να προωθήσει τις όποιες αλλαγές την εξυπηρετούσαν.”

Η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει το δίκαιο έτσι ώστε αν το 51% των κατόχων χρέους συμφωνεί να είναι υποχρεωτική για όλους μία αναδιάρθρωση κατά 50%, 60%, 70% ή και περισσότερο (όσο λιγότερο τόσο πιο πιθανή η αναδιάρθρωση να αντέξει νομικά σε οποιαδήποτε δικαστική αμφισβήτηση της). Αφήνοντας εκτός τα ομόλογα και το χρέος που κατέχονται από θεσμικούς δανειστές και τα οποία κατά πάσα πιθανότητα θα αποπληρωθούν σε ευρώ, απομένουν περίπου 220 δις ευρώ.

Από αυτά, ωστόσο, περισσότερα από 100 δις κατέχονται από ελληνικές και κυπριακές τράπεζες και φορείς που σημαίνει πως η Ελλάδα μπορεί να προχωρήσει μόνη της σε συμφωνία για αναδιάρθρωση με το 51% των ιδιωτών κατόχων ελληνικών ομολόγων, δηλαδή σε ένα PSI, απλά και μόνο με τη συμμετοχή ελληνικών και κυπριακών τραπεζών και φορέων. Το PSI αυτό θα είναι υποχρεωτικό για όλες τις τράπεζες και το κέρδος για την Ελλάδα θα είναι ανάλογο του μεγέθους της αναδιάρθρωσης. Αν αυτό είχε συμβεί εξ αρχής, τότε η Ελλάδα θα μπορούσε να μειώσει το χρέος της κατά 147 δις ευρώ στις αρχές του 2010, μειώνοντας το χρέος της ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 72% μέσα σε λίγους μήνες.

Αν αυτό γίνει σήμερα τότε το ελληνικό χρέος θα μειωθεί από 110 μέχρι 154 δις ευρώ ανάλογα με το ποσοστό κουρέματος που θα επιλεγεί, δηλαδή από 50% μέχρι 70%. Στο σενάριο της μείωσης κατά 70% το ελληνικό χρέος θα μειωθεί στο 87% του ΑΕΠ άμεσα.
Όλα τα παραπάνω που αφορούν αποκλειστικά και μόνο στην Ελλάδα αποτελούν ένα μικρό τμήμα του μεγαλύτερου, ίσως, μυστικού της ευρωπαϊκής κρίσης. Αυτό, γιατί με βάση την έκθεση των τριών παραπάνω πανεπιστημίων το ίδιο νομικό πλεονέκτημα με αυτό της Ελλάδας έχουν, σε διαφορετικό βαθμό και η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία.
Οι λεγόμενες δηλαδή PIGS, υποτιμητικά από τις αγορές (γουρούνια από τα αρχικά Portugal, Ireland, Greece, Spain), κρατούν στα χέρια τους από το ξέσπασμα της κρίσης το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα και όχι μόνο καθώς μπορούν να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση του χρέους τους αυτόνομα προκαλώντας τεράστιες ζημιές στους κατόχους χρέους ενώ μία τέτοια κίνηση τους θα ενεργοποιήσει την πληρωμή των ασφαλίστρων των ομολόγων τους τινάζοντας στον αέρα τράπεζες όπως οι Goldman Sachs, JP Morgan κλπ αλλά και θα προκαλέσει, πιθανόν, την κατάρρευση της ευρωζώνης, τουλάχιστον όπως τη γνωρίζουμε σήμερα,
Αλλά ας υποθέσουμε πως η Ελλάδα δε θέλει να κινηθεί εκτός συστήματος ούτε να εκμεταλλευτεί το τεράστιο πλεονέκτημα που έχει στα χέρια της. Ας θεωρήσουμε ως δεδομένο ότι προκειμένου να μην απειληθεί το διεθνές και ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και το κυριότερο το ευρώ η Ελλάδα θα συνεχίζει να προσπαθεί να υπομείνει όσες θυσίες της ζητηθούν προκειμένου να εξασφαλίσει το κοινό καλό και να μην επιδιώξει μία γρήγορη, σχετικά, διέξοδο από τη δραματική θέση στην οποία έχει βρεθεί. Γιατί θα πρέπει, επιπλέον, να απολέσει το δικαίωμα να σκεφτεί και το δικό της συμφέρον αν για τον οποιοδήποτε λόγο αποδειχτεί πως οι εταίροι της είτε έκαναν λάθος στο πρόγραμμα που της επέβαλλαν και έτσι τελικά οδηγηθεί στην πτώχευση είτε τελικά αφού οι ίδιοι έχουν εξασφαλιστεί την εγκαταλείψουν στη μοίρα της;

Πάνος Παναγιώτου
Επικεφαλής χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής
XrimaNews.gr, GSTA Ltd, WTAEC Ltd